Общественно-политическая интернет-газета

Үөрэх кыһаларын салайааччылара, улахан тэрилтэ дириэктэрдэрэ быыбарга улахан сатабыллаах дьон буолан тахсаллар. Олохтоммут “үгэһи” кэһээри элбэх үлэһиттээх, үөрэнээччилээх салайааччылар утары быыбарга кыттан баран хотторбут киһи элбэх. Онтон биирдэстэрэ - Василий ВИНОКУРОВ, Аппа уҥуордааҕы түөлбэ биир мандааттаах быыбардыыр уокуругар ДьТХА ректорын Леонид ВЛАДИМИРОВ утары киирсэ сатаан баран кыайтарбта. Ол туһунан хом санаатын сурукка тиһэн “Туймаада” хаһыакка таһааттарбыт.

“Бастакы суут кэнниттэн санаалар

Ааптар В.С.Винокуров ааспыт Ил Түмэн быыбарыгар Дьокуускай корат Заложнай уокуругар кандидатынан турбута. Быыбар бэрээдэгин сөбүлэспэккэ, Василий Степанович билигин сууттаһа сылдьар.

Биһиги сууппут дьыалата саҕаланыытыгар депутат уонна бу быыбарга кандидат Гоголева С.В. уонна мин буоламмыт сэрэхэдийэн, үс хонук иннинэ ЯГТХА-гар баар икки быыбардыыр учаастагар тиийбиппит, онно бииригэр нэһилиэнньэ быыбардыыр учаастагар син барыта сөптөөхтүк бэлэмнэнии үлэ барбыт буоллаҕына, атын учаастагар олох атын хартыына этэ.

Бу учаастакка 400-кэ студент, ону кытта преподавателлар уопсайдара куоластыахтааҕа. Докуменнар туолуулара олох ситэтэ суох этилэр уонна куоракка атын быыбардыыр учаастактартан, ол аата атын депутакка куоластыахтаах куоракка олорор студеннары олорор сирдэриттэн выпискалаан аҕалан, пропискалаан эрэллэрин көрөммүт тохтотор туһунан республиканскай прокуратураҕа уонна киин быыбардыыр комиссияҕа үҥсүү түһэрбиппит.

Ити үҥсүүгэ прокурор өттүттэн эппиэт кэлбитэ да, уопсай тиийбэтин туһунан ис хоһонноох этэ, үҥсүү сүнньүнэн эппиэт буолбатах.

Бу учаастагы хонтуруолга ылан быыбар күн эмиэ бэрэбиэркэлии тиийэн көрүүгэ, син биир биһиги туруорсуубут көммөккө студеннары аҕалан куоластатыы бара турара.

Бу быыбардыыр сокуону административнай ресурсаны туһанан сирэйэ-хараҕа суох кэһиини утаран суукка биэрбиппит.

Сууттан тахсан баран саныыбын: биһиги Былатыан Ойуунускайбытын сиэбит кэмнэрэ эмиэ эргиллэн эрэр дуу диэн.

Тоҕо диэтэххэ, оччотооҕу сууттан атына диэн билиҥҥи үйэҕэ сымыйанан истибитэ буолаллар. Кэлэн суолтатыгар сууту ыытан, дьыаланы эрдэ бэлэмнээн суруйан кэлэн баран, баара суоҕа биэс мүнүүтэҕэ судьуйа хоһугар оҥорон тахсан “кэһии туох да суох эбит” диэн уураах таһаарар сууту сөптөөхтүк быһаарда дии санаабаппын.

Мин кылгастык суукка этиибин аҕалабын:

«Убаастабыллаах Верховнай Суут судьуйата уонна суут дьыалатыгар кыттааччылар, туох өй-санаа күһэйэн бу суукка кыттарбын этиэхпин баҕарабын.

12-с ыҥырыылаах Саха АССР Верховнай Советын депутата буолан туран Саха Республикатын Төрүт Сокуонун – Конституциятын ылыммыппынан киэн туттабын, бу Конституция Россия Конституциятын ылыллыытыгар бэриэччит буолбута. Дьэ ол Төрүт сокуоммут киһи быыбардыыр уонна быыбарданар бырааптарын толору хааччыйарын таһынан, бары хаачыстыбатынан эппиэттиир эрэ буоллахха дьокутаат буолуута ыйыллыбыта. Дьэ ити көрдөбүллэр толоруллубатахтарын түмүгэр сууттаһан кырдьыкпын булуом диэн кэлэн турабын.

Оттон дакаастабыл өттүн анал суут-сокуон үөрэхтээх киһи биһиги интириэспитин көмүскүө диэн эрэнэбин.

Санаабар сүрүн боппуруоһунан сирэй эппиэттээччи кини ис туруга, эбэтэр депутат мандаатын ылыыга сүрүн эппэтинэһи сүгүөхтээх, ол аата өй-санаа суобаһа киниэхэ салайар тэрилтэтинэн олус күүскэ, атыннык эттэххэ икки-үс төгүл эппиэтинэһи сүктэрэр. Ол эбэтэр аҥардас риэктэрин дуоһунаһа даҕаны даҕаны ыччат иннигэр сүҥкэн эппиэтинэһи сүктэрэр.

Манна биһиги аҥаардас ыччаттарбыт бэйэлэрин ылар идэлэрин толору баһылыылларын таһынан, эдэр киһи олох киэҥ аартыгар бэлэмнэнэригэр сокуону кытаанахтык тутустаҕына эрэ дьону кытта уопсай тылы буолуон сөбүн өйдөөн тахсыахтаах.

Дьэ маннык түбэлтэҕэ, риэктэр бэйэтинэн сокуону кэһиитигэр эдэр ыччаты, государство киниэхэ эрэнэн биэрбитин, бэйэтин тус сыалын ситиһии иннигэр – дьокутаат буолууга туһаныыта ханнык да сиэргэ-майгыга баппат быһыы буолар.

Эдэр дьон олох саҥа аартыгар үктэнэллэригэр хара маҥнайгыттан уопсай эппиэтинэһинэн саптынан, сокуону кэһиигэ анньыллаллар. Инньэ гынан кирдээх политикаҕа олоҕуран, ол политика түгэх өттүн көрөн, былаас уонна харчы тугу баҕарар оҥоруон сөбүн билсэллэр. Депутат буолан эппиэтинэстэн куотан, бэйэ хараҥа дьыалаларын салгыырга тиийэрин өйдөрүгэр-санааларыгар иҥэринэн тахсыахтарын сөбүн көрдөрөр кыах баарын билигин кини депутатскай маандааты ылбыта да туоһулуур.

Дьэ, итилэри этэн туран, Үрдүкү суут бэйэтин ис туругун көмүскээн сөптөөх уурааҕы ылыныа диэн эрэнэрбин көҥүллээҥ».

Дьиҥэр ыллахха, биһиги туруорсуубут бу үөрэнэ сылдьар студенннары ректор административнай ресурсатын туһанан куорат атын уопсайдарыгар олорор студеннары аҕалан бэйэтигэр эбии куоластаппыта буолар. Ол көстө сылдьарын киин быыбардыыр комиссия бэрэстэбиитэлэ билбэтэҕэ буолан көмүскүү турара, онуоха эбиитин декреккэ барыахтаах киһини аһыммакка, инники сууттарга сылдьыбыт дьоннорун уларытан ыытыылара киһини сөхтөрөр.

Үһүс сууппутугар, бүтэһик суукка састаап барыта уларыйбытын тоһоҕолоон туран бэлиэтиир хайаан да наадалаах. Эбэтэр сахалыы билбэт эдэр судьуйаны бүтэһиккэ анааһын, сэрэйиллибитин курдук, үҥсээччилэр туһаларыгар буолбатаҕа биллибитэ.

Онуоха эбиитин биһиги өттүбүтүттэн туруорсуубут ситэтэ суох киирбитин, атын инники судьуйа ылыммытын бүтэһик судьуйа соруйан билбэтэҕэ буолбута хомолтолоох.

Прокурор даҕаны тоҕо үс төгүл буолбут сууттарга саҥаттан саҥа дьонунан солбуллубуттара эмиэ элбэҕи этэр. Инники суукка сылдьан истибит биһиги бырычыаспытын кытта сөбүлэспит прокурордар тоҕо уларыйдылар диэн боппуруос миигин интириэһиргэтэр. Күн аайы уларыйа сылдьар судьуйалар, борокуруордар дьыаланы араастаан көрөллөрө киһини сөхтөрөр. Саас баран эрэринэн “арыыйда улаханнык саҥарыҥ” диэн көрдөһүүнү учуокка ылбакка, истэрин түгэҕэр быһааралларын эмиэ муодаргыахха сөптөөх.

Итинэн тугу этээри гынабыный: суут холобур олох да дьүлэй киһини сууттуур буоллаҕына, хайдах кини интэриэһин көрөрүй диэн боппуруос үөскүүр.

Ректор суут-сокуон хараҕын барытын кэһэн, атын быыбардыыр уокурукка олорор студеннары аҕалан куоластатара бу суукка кыттыбыт өрүттэр этэллэринэн көӨүллэнэр буоллаҕына, ханнык да быыбары ыыппакка бэйэм дьоннорбун аҕалан уокурукпар куоластаттахпына сөп буолан тахсар. Ону улахан харчылаах дьон кыайаллара бүк эрэбил буоллаҕа дии.

Ону сокуон көҥүллээбэт, дьэ ол иһин сууттаһа сатыыбыт. Ону көрбүтүнэн туран сыыһа быһаарыныыны ылыммыт судьуйа суобаһыгар сытар. Дьиҥэр, кини сокуон хараҕынан чиэһинэйдик уураах ыларыгар государство барытын оҥорор: хамнас үрдүгэ, үлэлиир усулуобуйа. Сокуонунан кырдьык иһин үлэлииригэр бары усулуобуйаны барытын тэрийэр.

Дьэ ол иһин суут сөптөөхтүк көрүүтүгэр салгыы киирсиллэр буолан баран, республика иһигэр кырдьыгы булуу уустугурбутун бэлиэтиибин. Салгыы киирсэн көрөргө тиийиллэр буолан баран, мин хаһыакка ыстатыйабар ыйбытым курдук үп-ас тиийэрэ уустуктардаах буолуо.

Манан тугу этээри гынабыный? Эгэ кэлэн, депутакка кандидат үөрэтэр тэрилтэтин территориятын иһигэр арыгыны аатыылааһын күннэтэ барара кими да таарыйбата. Хаһыаттар суруйууларын кэнниттэн ханнык да миэрэ ылылыбатаҕа дьон туруорсара сыыска-буорга тэпсиллэрэ өтө көстөр.

Ыстатыйам киириитигэр эппитим курдук, отут сэттис сыллардааҕы курдук норуот олорон биэриэ диэн толкуйдуур буоллахтарына, билиҥҥи былааска олорооччулар илии-атах дьонноро улаханнык сыыстараллар дии саныыбын. Билигин отутус сыллар буолбатахтар. Син дьон үөрэхтэннэ, онон кыратык эмэтик ону-маны ыйдаҥардан көрөр буолла. Россия эбэ хотун киэҥ уорҕатыгар туох буолара урукку курдук ыйы-ыйдаан тиийэр буолбатах. Саҥа үйэҕэ итинэн сөптөөх информация кииҥҥэ тиийэрэ буолуо дии саныыбын.

***

Василий Степанович ВИНОКУРОВ, ааспыт быыбарга Заложнай уокурукка Ил Түмэн депутатыгар бэйэтин бэйэтэ туруоруммут кандидат, 12-с ыҥырыылаах Верховнай Совет депутата.

“Туймаада” хаһыат 181-с №-рэ, 05.12.2013 с.

***

http://aartyk.ru/obshestvo/item/3883-tya-ha%D2%BBaayystybatyn-akademiyatyn-rektora-studennaryn-tuohha-%D2%AF%D3%A9reteriy?

2013-12-14 19:29:51

Всего просмотров: 2225