Общественно-политическая интернет-газета

Алтынньы 26 күнүгэр Аллараа Бэстээххэ Олохтоох бэйэни салайыныы сэбиэтин уочараттаах мунньаҕар биһиги улууспут сиригэр-уотугар “ЯТЭК” хам-паанньа метанол собуотун тутуутугар барыллааһын бырайыагын туһунан хампаанньа бэрэстэбиитэлэ Афанасий Егоров иһитиннэрдэ.

Эрдэттэн билэргит курдук, Мэҥэ Хаҥалас сиригэр-уотугар маннык хабааннаах бырамыысыланнас эбийиэгин тутуу боппуруостара бу иннинэ көтөҕүллэ сылдьыбыттара, бу үһүс холонуу буолар. Ол курдук, 2009 с. Павловскайга, Нөөрүктээйи нэһилиэгэр гааһы таҥастыыр собуоту тутуу боппуруоһа чааһынай биисинэс бэрэстэбиитэлин көҕүлээһининэн киллэриллэ сылдьыбыта. Оттон 2015 с. эмиэ Нөөрүктээйи сиригэр, Хаптаҕай уонна Павловскай бөһүөлэктэрин икки ардыларыгар газохимическэй собуоту тутуу боппуруоһа көтөҕүллүбүтэ. Ити сылларга уопсастыбаннас ортотугар собуот тутуутугар киэҥ ырытыылар тахсыбыттара, араас этиилэр киллэриллибиттэрэ. Оройуон салалтата Аллараа Бэстээҕи кытта ыаллыы сытар нэһилиэктэр сирдэрэ-уоттара бэйэ-бэйэлэригэр сыстыһа туралларынан, экология өртүнэн улахан куттал суоһуон сөптөөҕүнэн газохимическэй собуот тутуутун миэстэтин сыҕарытарга этии киллэрбиппит.

Бүгүҥҥү күҥҥэ биһиги эмиэ итинник көрүүбүтүн толору тутуһабыт. Бырайыагы барыллаан ырытыылар түмүктэригэр улууспут нэһилиэктэрин баһылыктара, оройуон дьокутааттара собуоту тутууну Саха сирин соҕуруу өртүгэр, холобур, Алдан оройуонугар көһөрөргө этиилэри киллэрдилэр.

Биллэн турар, чааһынай биисинэс барытыгар бэйэтигэр барыстаах өртүн көрөрө-истэрэ чуолкай, оҥорон таһаарар бородууксуйатын тас дойдуларга батаран барыһы ылар интэриэстээх. Итиниэхэ маннык ыйытыы үөскүүр ‒ ЯТЭК собуот ханна тутулларыгар миэстэ ыларыттан тутулуга суох өрөспүүбүлүкэ, оройуон иннигэр социальнай эппиэтинэһи сүгэр кыахтаах дуо?

Бүгүҥҥү күҥҥэ бырайыак туһунан биир да докумуон суох. Экология өртүнэн экспертиза түмүгүн туһунан билигин этэр эрдэ. Ол эрэн биһиги бүгүн Аллараа Бэстээх сайдыытын тэтимин уонна инники өртүгэр кэҥээһинин учуоттуурбут хайаан да наада. Бөһүөлэк нэһилиэнньэтин ахсаана эбиллэр, онон туһаҕа тахсар сирэ-уота кэҥээн иһиэхтээх. Билиҥҥи да туругунан Аллараа Бэстээх Павловскайы кытары силбэстэ. Онон элбэх киһи олорор икки бөдөҥ нэһилиэнньэлээх пуун ортотугар экологияҕа, дьон доруобуйатыгар охсуулаах бырамыысыланнас эбийиэгин тутууну сыыһанан ааҕабын.

Биһиги, оройуон салалтата уонна оройуон Сэбиэтин дьокутааттара, сүбэлэһэн баран “ЯТЭК” хампаанньаҕа улууспут үс нэһилиэгин ‒ Ороссолуоданы, 1-кы уонна 2-с Тыыллыманы итиэннэ өскөтүн собуоту тутуу бырайыага өрөспүүбүлүкэ соҕуруу өртүгэр көһөрүллэр түбэлтэтигэр ыаллыы сытар Хаҥалас улууһун Хоточчу, 1-кы, 2-с Дьөппөн, Хачыкаат нэһилиэнньэлээх пууннарыгар гаас ситимин тардалларыгар этии киллэрэбит.

Улууспутугар производство араас салаалара сайдаллар. Аллараа Бэстээх уонна Павловскай нэһилиэнньэтин ахсаана эбиллэн иһэр. Онон бу икки нэһилиэнньэлээх пуун сирдэрэ-уоттара резервэҕэ тураллар, сирбит-уоппут олус кыараҕас, саҥа олорор микро-оройуоннары тутар былааннардаахпыт.

Сокуоҥҥа олоҕуран тутуллуохтаах бырайыак тулалыыр эйгэҕэ сабыдыалыгар бары ирдэбилинэн сыанабыл оҥоһуллуохтаах. Ити эбийиэк тутуллар миэстэтин талыыга быһаарыныыны ыларга күүс-көмө буолуохтаах. Түмүкпэр биһиэхэ, оройуон салалтатыгар, инники күөҥҥэ тутар тутаах сорукпутунан улууспут дьонун-сэргэтин быраабын, интэриэһин көмүскээһин буоларын тоһоҕолоон бэлиэтиибин.

Николай СТАРОСТИН, “Мэҥэ Хаҥалас улууһа” муниципальнай оройуон баһылыга.

Источник: газета "Эркээйи" - 01 ноября 2017 года.

ДРУГИЕ МАТЕРИАЛЫ СПЕЦРУБРИКИ:

ЗАВОД ЯТЭК: ЗА И ПРОТИВ

2017-11-03 12:50:54

Всего просмотров: 615