Общественно-политическая интернет-газета

Кымыс биһиги омук ытыктыыр, өлбөт мэҥэ уутугар тэҥнээх киэн туттар утахпыт. Бу түҥ былыргыттан дьөһөгөй оҕотун доҕор оҥостон бу утах туһатын, уустук олохпутугар бары өттүнэн табыгастааҕын билэн кымыһы айан үйэлэри уҥуордаан баччааҥҥа диэри кэллэҕэ.

Биһиги, сахалар, кымыһы үрдүк айыылар утахтарынан билинэн күннээҕи олохпут таһынан ордук үрүҥ тунах ыһыахтарыгар дэлэгэйдик бэлэмнээн сири-дойдуну, иччилэри, айыылары аһатан от-мас сиппит кэмигэр ордук туттабыт. Онон хас биирдии ыһыах кымыһа суох ааспат, сиэр-туом быһыытынан туттуллар айыы аһынан буолар.

Биһиэхэ хас да сыллааҕыттан Дьокуускай куорат дьаһалтатын тэрийиитинэн кымыс бэстибээлин Туймаада ыһыаҕар анал түһүлгэ тэрийэн ыытан саҕалаабыттара, онтон 2018 сылтан “Туймаада” Агрохолдинг бу үтүө үгэһи салҕаан “Кымыс – Айыы аһа” бэстибээл ыытыллар буолла.

Бу бэстибээл сылтан сыл аайы тэрээһинэ кэҥээн, ис хоһооно дириҥээн кыттааччыта да элбээн иһэр. Ол курдук ааспыт сыллары ылан көрдөххө өрөспүүбүлүкэ араас улуустарыттан 10-тан 15 хаһаайыстыбаҕа тиийэ тэрилтэ уонна биирдиилээн дьон кыттыбыттар. Манна биири бэлиэтиэххэ сөп.

Бэстибээлгэ кыттыы географията кэҥээн иһэр эбит. Холобур Хаҥаластан, Бүлүүттэн, Үөһээ Бүлүүттэн, Намтан, Амматтан, Сунтаартан, Мэҥэ Хаҥаластан, Тааттаттан, Горнайтан, Уус Алдантан уонна Дьокуускай куораттан бэйэтиттэн кэпэрэтииптэр, бааһынай хаһаайыстыбалар, агропрофилированнай оскуола бэрэстэбиитэллэрэ кыттан бэйэлэрин сатабылларынан оҥорбут кымыстарын көрдөрүүгэ туруорбуттара биллэр.

Биллэн турар кымыс сир сир аайы араас ньыманан оҥоһуллар. Ол да иһин бу күрэххэ анал хамыыһыйа кымыс амтаныттан саҕалаан көрдөрүүгэ туруоруллубут иһитигэр, көстүүтүгэр тиийэ көрөн, анаалыстаан бэрэбиэркэ ыыталлар. Уонна манна биир сүрүн усулуобуйата хаачыстыбаны көрүү.

Быйылгы сылга бэстибээл бэрт тэрээһиннээхтик ыытыллара сабаҕаланар. Билиҥҥитэ хайыы-үйэ Намтан, Хаҥаластан, Горнайтан, Тааттаттан, Мэҥэ Хаҥаластан, Уус Алдантан, Дьокуускайтан кэлэн бэстибээлгэ кыттарга сайаапка биэрэ охсубуттар. Кыттааччы өссө да элбиир туруктаах.

Санатан эттэххэ бэстибээл хаһан тэриллиэҕиттэн саха төрүт аһын кымыһы оҥоруу үгэстэрин, кымыс аһылык быһыытынан чөл олох төрдө буоларын пропагандалааһын буолар. «Туймаада» Агрохолдинг тэрийээччи быһыытынан төрүт үгэстэри тилиннэриигэ бу курдук дириҥ ис хоһоонноох түһүлгэни тэрийэн “Кымыс – Айыы аһа” бэстибээл кыттааччылар, дьон-сэргэ сэҥээриитин ылан туймаада түөлбэтигэр ыытыллар үрүҥ тунах ыһыах биир дьон тоҕуоруһар түһүлгэтинэн буолла.

Манна анал бириистэр туруоруллан бэстибээл куонкуруһа сытыырхайан иҺэрин бэлиэтиэххэ наада. Ол курдук харчынан сертификат, сыаналаах бириистэр олохтоммуттар. Уонна хаһыс да сылын “Амурагроцентр” тэрилтэ анал бирииһи олохтоон быйылгы бэстибээлгэ ол үгэһин толороро күүтүллэр.

Онон бу төрүт үгэстэри сөргүтүү, кэлэр көлүөнэҕэ хаалларыы курдук дьарыктарбытын өйөөн үлэни ыытыы туохтан да иҥнибэккэ бара турара уонна өйөнөрө биһиги инникилээхпитин, кэскиллээхпитин көрдөрөр.

Бары Үрүҥ Тунах Ыһыаҕар сылдьан “Кымыс – Айыы Аһа” бэстибээл түһүлгэтигэр кэлэн ыалдьыттааҥ, төрүт аһылыкпытын уохтаах кымыһы амсайыҥ диэн ыҥырабыт! *** Прокопий ХАБАРОВ

Источник: Aartyk.ru - https://aartyk.ru/obshhestvo/kymys-ajyy-a%d2%bba/

2025-06-24 06:29:43

Всего просмотров: 16